Το παιδί μου μιλάει αλλά δεν μπορεί να πει κάποια γράμματα
Η δυσκολία που παρουσιάζουν τα παιδιά στην παραγωγή συγκεκριμένων ήχων ( φωνημάτων) αποτελεί το πιο συχνό πρόβλημα ομιλίας σε παιδιά προσχολικής ηλικίας.Η αιτία μπορεί να εντοπίζεται σε μη ακριβής ή λανθασμένη τοποθέτηση, δηλαδή το παιδί δεν ακολουθεί τον ακριβή τρόπο παραγωγής του κάθε ήχου. Κάθε δυσκολία στην ομιλία ενός παιδιού θα πρέπει να αξιολογείται από ειδικό O λογοθεραπευτής εξηγεί στο παιδί πού πρέπει να τοποθετήσει τη γλώσσα και τα χείλη του, με ασκήσεις τις οποίες χρειάζεται να επαναλαμβάνει και στο σπίτι με τη βοήθεια των γονιών του. Είναι πιθανό όμως το ίδιο το παιδί να εμφανίσει μόνο του το γράμμα που δυσκολεύεται να πει με την πάροδο του χρόνου. Ωστόσο, είναι καλό να λυθεί το πρόβλημα πριν ξεκινήσει το σχολείο, γιατί είναι πιθανό να δημιουργηθεί γενικότερη σύγχυση στη μαθησιακή διαδικασία..
Το παιδί μου έχει δυσκολία στο λεξιλόγιο
Η μειωμένη ικανότητα ενός παιδιού να χρησιμοποιεί λεξιλογίου αντίστοιχο με την ηλικία του, υποδεικνύει πρόβλημα λόγου. Το παιδί μπορεί να μην γνωρίζει, μπορεί να δυσκολεύεται να συγκρατήσει στην μνήμη του ή να χρειάζεται περισσότερο από το συνηθισμένο χρόνο για να βρει την κατάλληλη κάθε φορά λέξη. Το αποτέλεσμα είναι να χρησιμοποιεί απλές και οικείες λέξεις επαναλαμβανόμενα ή ακόμα και λάθος λέξεις.Σε κάθε περίπτωση , η έγκαιρη εκτίμηση από ειδικό κρίνεται απαραίτητη ώστε να αποφευχθούν επιπρόσθετα προβλήματα στο γνωστικό, μαθησιακό αλλά και στο συναισθηματικό τομέα.
Το παιδί μου καθυστερεί στην ομιλία. Να ανησυχώ;
Με βάση δεδομένα από την παγκόσμια βιβλιογραφία ένα ποσοστό περίπου 15% παιδιών ηλικίας 2-2,5 ετών παρουσιάζει καθυστέρηση στην ομιλία. Οι ήπιες μορφές καθυστέρησης μπορούν να διαγνωσθούν με την εφαρμογή ειδικών σταθμισμένων τεστ αξιολόγησης λόγου. Τι συμβαίνει όταν ομιλία του παιδιού δεν εξελίσσεται και παραμένει ακόμη μερικώς ή ολικώς ακατάληπτη όπως όταν ήταν μικρό. Η διαπίστωση συμπτωμάτων καθυστέρησης λόγου από τους γονείς ή τον δάσκαλο επιβάλλει την έγκαιρη αξιολόγηση του παιδιού με ειδικά τεστ, για τη διάγνωση της διαταραχής και την κατάλληλη θεραπευτική προσέγγιση, πριν επιδεινωθεί η κατάσταση. Η θεραπεία περιλαμβάνει αγωγή και υποστήριξη από λογοθεραπευτή και από την οικογένεια, για τον εμπλουτισμό του λεξιλογίου. Χρειάζεται ενδεχομένως συνεργασία με μέλη διεπιστημονικής ομάδας (εργοθεραπευτής-παιδοψυχολόγος-ειδικός παιδαγωγός), και με τη σχολική μονάδα του παιδιού (π.χ. παιδικός σταθμός-σχολείο)Γιατί το παιδί μου δεν μιλάει καθαρά;
Πολλά παιδιά προσχολικής ηλικίας δε μιλούν καθαρά. Οι γονείς μπορεί, τις περισσότερες φορές, να καταλαβαίνουν τις λέξεις που λένε καθώς έχουν καθημερινή επαφή με τα παιδιά τους, αλλά πρόσωπα που δεν τα βλέπουν συχνά, δυσκολεύονται να τα καταλάβουν. Όπως και άλλα φυσιολογικά παιδιά, δεν μπορεί να σημειώνει πρόοδο με τον ίδιο ρυθμό σε όλους τους τομείς της ανάπτυξής του. Παίρνοντας ως δεδομένο ότι τόσο το νοητικό δυναμικό όσο και η γλωσσική και νευρολογική εξέλιξη του παιδιού είναι φυσιολογική, τότε κάνουμε λόγο για αυτή τη περίπτωση όπου το παιδί παρουσιάζει ελλείμματα στην παραγωγή κάποιων φθόγγων λόγω αρθρωτικών δυσκολιών .Είναι καλό να λυθεί το πρόβλημα πριν ξεκινήσει το σχολείο, γιατί είναι πιθανό να δημιουργηθεί γενικότερη σύγχυση στη μαθησιακή διαδικασία. Η έγκαιρη διάγνωση της διαταραχής και ένταξη του ατόμου σε πρόγραμμα αποκατάστασης είναι η σοφότερη λύση για την αποφυγή ύπαρξης εμποδίων στη συνολική του ανάπτυξη.Γιατί το παιδί μου δεν το καταλαβαίνουν όταν μιλά;
Μία δυσκολία στην ομιλία μπορεί να οφείλεται σε πολλούς παράγοντες οι οποίοι θα πρέπει να εξεταστούν από τον θεραπευτή λόγου καθώς και από τον παιδίατρο του παιδιού. Εάν ο έλεγχος για οργανικά προβλήματα είναι αρνητικός είναι πολύ πιθανό η δυσνόητη, ανώριμη, απλοποιημένη, μη "καθαρή" ομιλία σε ένα παιδί προσχολικής ηλικίας να οφείλεται σε μία εξελικτική ανωριμότητα ή διαταραχή του φωνολογικού του συστήματος.Το παιδί μου δε λέει το ΄΄ρ΄΄. Πότε πρέπει να παρέμβω και πως.
Συχνά κατά τυπική εξέλιξη της ομιλίας το «ρ» αντικαθίσταται από ένα άλλο ευκολότερο ως προς την άρθρωση φώνημα και σε κοντινή θέση παραγωγής, το «λ». Επίσης συχνά τα παιδιά απλοποιούν την ομιλία τους και το αποτέλεσμα αυτής της απλοποίησης είναι το «ρ» να γίνεται «γι». Εξίσου συχνά, στη θέση του «ρ» υπάρχει ένα κενό στη λέξη. Όλες οι ανωτέρω μορφές του συναντώνται στη τυπική εξέλιξη της ομιλίας μέχρι το φωνολογικό σύστημα να ωριμάσει και να αρχίσει το παιδί να «βάζει» το «ρ» στην ομιλία του. Στην εξέλιξη της ομιλίας ενός παιδιού το συγκεκριμένο φώνημα αναμένεται να εμφανιστεί τελευταίο. Με δεδομένο ότι ένα παιδί θα πρέπει να μιλά τελείως καθαρά μέχρι να πάει στην Α΄ τάξη, εάν ένα παιδί δε λέει το «ρ» ή το αντικαθιστά με άλλο σύμφωνο πριν την Α΄ τάξη, η ομιλία θα πρέπει να εκτιμηθεί για να αποφασιστεί εάν χρειάζεται να ενταχθεί σε θεραπευτικό πρόγραμμα ή εάν μπορούμε να του δώσουμε χρόνο για να το εξελίξει.Από ποια ηλικία μπορεί να κάνει το παιδί μου λογοθεραπεία;
Ο χρόνος έναρξης εξαρτάται από το είδος της διαταραχής και τους παράγοντες που εμπλέκονται. Ο λόγος αποτελεί για το παιδί το μέσο που του επιτρέπει να επικοινωνεί, να σκέφτεται, να μαθαίνει, να εκφράζει και να ικανοποιεί τις ανάγκες και επιθυμίες του. Συμβάλλει στη συναισθηματική του ολοκλήρωση και στην κοινωνικοποίησή του. Οι διαταραχές του λόγου και της ομιλίας μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την εξέλιξη του παιδιού σε όλους αυτούς τους τομείς.Το παιδί μου άρχισε να τραυλίζει, τι να κάνω;
Οταν το παιδί αρχίζει να οργανώνει το λόγο του γύρω στα 2-3 χρόνια, δηλαδή να οικοδομεί φράσεις και να εμπλουτίζει τη σύνταξή του, συμβαίνει αρκετά συχνά να περνά από μια φάση, που μπορεί να διαρκεί από μερικές μέρες μέχρι και μερικές εβδομάδες, κατά τη διάρκεια της οποίας οι γονείς του παρατηρούν ότι επαναλαμβάνει ορισμένες φορές την ίδια συλλαβή ή κομπιάζει με τις λέξεις. Τότε μιλάμε για "φυσιολογικό τραυλισμό", ο οποίος στις περισσότερες περιπτώσεις, μειώνεται και εξαφανίζεται μόνος του.Σε μερικά παιδιά, αυτός ο τραυλισμός συνεχίζεται και, αντί να μειώνεται, χειροτερεύει. Ο λόγος δηλαδή δεν ρέει πια ομαλά και μπορεί να συνοδεύεται από δυσκολίες στην αναπνοή ή/και από "τικ" των ματιών ή του κεφαλιού. Υπάρχουν πολλές θεωρίες που ενοχοποιούν διάφορους παράγοντες, μεταξύ των οποίων είναι οι ψυχολογικοί παράγοντες, περιβαλλοντικοί παράγοντες, οργανικοί παράγοντες και παράγοντες κληρονομικότητας. Κάποιες εντυπωσιακές πληροφορίες που γνωρίζουμε για τον τραυλισμό είναι ότι :τα αγόρια έχουν τριπλάσια πιθανότητα να τραυλίσουν, η πιθανότητα για τραυλισμό είναι τριπλάσια όταν υπάρχουν άτομα που τραυλίζουν στην άμεση οικογένεια και το 90% των περιπτώσεων αρχίζουν πριν την ηλικία των 7 χρόνων με περίοδο αιχμής γύρω στα τέσσερα χρόνια. Η συνάντηση με τον ειδικό δεν θα πρέπει να καθυστερήσει. Ο τραυλισμός που αντιμετωπίζεται στην αρχή της εμφάνισής του θεραπεύεται πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι σχέσεις και οι ρόλοι των μελών της οικογένειας είναι τέτοιοι που απαιτείται θεραπευτική δουλειά με όλη την οικογένεια παράλληλα με τις λογοθεραπευτικές προσεγγίσεις.
Γενικά αν το παιδί σας:
Δεν κατανοεί πάντα αυτό που του λέτε, δεν αντιδρά κατάλληλα στις οδηγίες που του δίνετε ή δεν ανταποκρίνεται στις προσπάθειες που κάνετε να επικοινωνήσετε μαζί του.Μιλά "μωρουδίστικα" και η ομιλία του δεν έχει "καθαρίσει". Πρόσωπα που δεν το βλέπουν συχνά δεν το καταλαβαίνουν.
Η άρθρωσή του δεν έχει ακρίβεια
Δεν έχει λεξιλόγιο το ίδιο πλούσιο με άλλα παιδιά της ηλικίας του.
Δε δείχνει σημεία επικοινωνίας με το περιβάλλον. Δεν αντιδρά σε ήχους.
Κάνει στερεοτυπικές, μονότονες και επαναλαμβανόμενες κινήσεις του σώματος, των άκρων ή του κεφαλιού. Δεν εδραιώνει βλεμματική επαφή με πρόσωπα ή αντικείμενα. Το παιχνίδι του είναι μηχανικό και δεν έχει συμβολισμό. Ασχολείται με ιδιόρρυθμο τρόπο με τα αντικείμενα και τα παιχνίδια του και έχει εμμονές. Η ομιλία του αρκετές φορές είναι άσχετη με τη συζήτηση ή με τις ερωτήσεις που του κάνετε.
Δυσκολεύεται να ξεκινήσει να μιλά, κολλάει στον πρώτο ήχο της λέξης ή επαναλαμβάνει πολλές φορές την πρώτη συλλαβή. Επαναλαμβάνει μικρές λέξεις όπως το "και" ή τα άρθρα των λέξεων.
Δυσκολεύεται να μάθει πράγματα καθημερινής ρουτίνας ακόμα και μετά από πολλές προσπάθειες. Δεν διατηρεί αυτή τη γνώση και το ίδιο πράγμα δεν μπορεί να το ξανακάνει την επόμενη μέρα.
'Έχει δυσκολίες στο γραπτό λόγο δηλαδή στη ανάγνωση και τη γραφή.
Το παιδί με δυσκολίες στην ομιλία, το λόγο ή την επικοινωνία δεν παρουσιάζει απαραιτήτως όλες τις ανωτέρω ενδείξεις. Εάν παρατηρείτε έστω και ένα από τα ανωτέρω χαρακτηριστικά καλό θα είναι να επικοινωνήσετε με τον ειδικό θεραπευτή λόγου και ομιλίας.
Καλυψώ Τίγκα
Λογοθεραπεύτρια
